Ի՞նչ է գույնը: Գույնը սենսորային տպավորություն է, որն առաջանում է, երբ լույսի որոշակի երկարության ալիքային ազդակներն ընկնում են բիբի վրա: Այստեղից այդ ազդակները նեյրոնային ցանցերով հասնում են գլխուղեղին ու սկսում են ընկալվել որպես գույն:
Շրջապատող առարկաների գույների ընկալումը միշտ սուբյեկտիվ է. այն առաջանում է միայն դրանք դիտողի գլխուղեղում: Ֆիզիկական առումով առարկաները գույն չունեն, մենք ընդամենը ընկալում ենք դրանք այդպիսին:
Մարդկանց մոտ տարբեր գույներ տարբեր զգացողություններ ու տպավորություններ են առաջացնում. վառ գույները կենդանության նշան են, անփայլ գույները նույնացվում են հանգստության ու նրբության հետ: Այժմ տեսնենք, թե ինչ են խորհրդանշում գույները:
Դեղին. սիրալիրություն, ուրախ տրամադրություն, եռանդ: Հաճախ ասոցացվում է ռիսկի ու դավաճանության հետ: Մեծ տարածություն ընդգրկելու դեպքում անհանգստության զգացողություն է առաջացնում: Նարնջագույն.
ջերմություն, վստահություն, լուսավորություն, կայունություն: Բուդդայական հավատքը խորհրդանշող գույներից մեկն է:
Կապույտ. հանգստություն. սպիտակի հետ համադրելու դեպքում մաքրության, ինչպես նաև ցուրտ եղանակի տպավորություն է ստեղծում: Նույնացվում է սառույցի ու ջրի հետ: Հավատարմության գույնն է:
Կանաչ. կայունություն, հուսալիություն, հանգստություն, հավասարակշռվածություն: Բնություն ու գարուն է խորհրդանշում: Կյանքի գույնն է, իսկ Եգիպտոսում այն նույնացվում է մահվան հետ:
Դարչնագույն. հարմարավետություն ու անվտանգություն: Այս գույնի երանգները ստեղծում են հաճելի ու շփմանը տրամադրող միջավայր:
Բեժ. համեստություն, լռություն, խաղաղություն. հաճախ նույնացվում է փառասիրության հետ, այն նաև ավանդականություն է խորհրդանշում: Դրան տալիս են նաև աղքատության, ծուլության ու հիմարության նշանակություն:
Կարմիր. ակտիվացնող է, տաք ու գրգռող, համարվում է կրքի, սադրանքի, վտանգի, առաջնորդության գույնը: Խորհրդանշում է ուժ ու էներգիա:
Վարդագույն. ուրախ, տաք, հաճելի գույն է, ավելի հանգիստ, քան կարմիրը, բնութագրում է երջանկությունն ու մտերմությունը:Մոխրագույն. արժանապատվություն, վստահություն. կարող է ընկճող ազդեցություն ունենալ, ծերության մասին մտքեր առաջացնել: Զգայական տեսանկյունից չեզոք գույն է:
Սև. վախ, լռություն, խստություն, չարություն, տխրություն. խորություն է հաղորդում առարկային: Այն նույնպես կարող է ընկճող ազդեցություն թողնել, մտքեր առաջացնել հիվանդությունների ու մահվան մասին: Սգո գույնն է: Նույնացվում է իշխանության հետ:
Սպիտակ. խորհրդանշում է անմեղություն, աստվածայնություն, չեզոքություն, խաղաղություն: Արևմուտքում հարսանեկան գույն է, իսկ արևելքում՝ սգո:
Շրջապատող առարկաների գույների ընկալումը միշտ սուբյեկտիվ է. այն առաջանում է միայն դրանք դիտողի գլխուղեղում: Ֆիզիկական առումով առարկաները գույն չունեն, մենք ընդամենը ընկալում ենք դրանք այդպիսին:
Մարդկանց մոտ տարբեր գույներ տարբեր զգացողություններ ու տպավորություններ են առաջացնում. վառ գույները կենդանության նշան են, անփայլ գույները նույնացվում են հանգստության ու նրբության հետ: Այժմ տեսնենք, թե ինչ են խորհրդանշում գույները:
Դեղին. սիրալիրություն, ուրախ տրամադրություն, եռանդ: Հաճախ ասոցացվում է ռիսկի ու դավաճանության հետ: Մեծ տարածություն ընդգրկելու դեպքում անհանգստության զգացողություն է առաջացնում: Նարնջագույն.
ջերմություն, վստահություն, լուսավորություն, կայունություն: Բուդդայական հավատքը խորհրդանշող գույներից մեկն է:
Կապույտ. հանգստություն. սպիտակի հետ համադրելու դեպքում մաքրության, ինչպես նաև ցուրտ եղանակի տպավորություն է ստեղծում: Նույնացվում է սառույցի ու ջրի հետ: Հավատարմության գույնն է:
Կանաչ. կայունություն, հուսալիություն, հանգստություն, հավասարակշռվածություն: Բնություն ու գարուն է խորհրդանշում: Կյանքի գույնն է, իսկ Եգիպտոսում այն նույնացվում է մահվան հետ:
Դարչնագույն. հարմարավետություն ու անվտանգություն: Այս գույնի երանգները ստեղծում են հաճելի ու շփմանը տրամադրող միջավայր:
Բեժ. համեստություն, լռություն, խաղաղություն. հաճախ նույնացվում է փառասիրության հետ, այն նաև ավանդականություն է խորհրդանշում: Դրան տալիս են նաև աղքատության, ծուլության ու հիմարության նշանակություն:
Կարմիր. ակտիվացնող է, տաք ու գրգռող, համարվում է կրքի, սադրանքի, վտանգի, առաջնորդության գույնը: Խորհրդանշում է ուժ ու էներգիա:
Վարդագույն. ուրախ, տաք, հաճելի գույն է, ավելի հանգիստ, քան կարմիրը, բնութագրում է երջանկությունն ու մտերմությունը:Մոխրագույն. արժանապատվություն, վստահություն. կարող է ընկճող ազդեցություն ունենալ, ծերության մասին մտքեր առաջացնել: Զգայական տեսանկյունից չեզոք գույն է:
Սև. վախ, լռություն, խստություն, չարություն, տխրություն. խորություն է հաղորդում առարկային: Այն նույնպես կարող է ընկճող ազդեցություն թողնել, մտքեր առաջացնել հիվանդությունների ու մահվան մասին: Սգո գույնն է: Նույնացվում է իշխանության հետ:
Սպիտակ. խորհրդանշում է անմեղություն, աստվածայնություն, չեզոքություն, խաղաղություն: Արևմուտքում հարսանեկան գույն է, իսկ արևելքում՝ սգո: